2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü
31 Mart 2023

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) genel olarak belirtileri yaşamın ilk yıllarında ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden; etkileşim ve iletişim alanında belirgin gecikme, sapma ve kısıtlayıcı ilgi alanları ile kendini gösteren karmaşık gelişimsel bir bozukluk olarak tanımlanır. Merkezi sinir sisteminde bir anormallik olduğu ve beyinde hücreler arasında mesaj taşıyan kimyasal ileticilerde eksiklik ya da fazlalık olduğu düşünülmektedir. Genetik nedenlerin yanı sıra çevresel nedenlerin de etkili olduğu düşünülmektedir. Diğer pek çok bozuklukta olduğu gibi OSB’nin de tek bir nedeni yoktur; birçok faktörün bir araya gelmesiyle oluştuğu düşünülmektedir.

Otizm Spektrum Bozukluğu; dünyada ve Türkiye’de artan yaygınlık oranlarıyla dikkat çeken özel bir gruptur. OSB tanısı ilk geliştirildiği dönemde on binde bir olarak verilen görülme sıklığı, ABD’de “Hastalıkları Kontrol Etme ve Önleme Merkezi”nin 2012 verilerine göre 88’de 1 iken günümüzde her 44 çocuktan 1’inin otizm tanısı aldığı tahmin edilmektedir. Otizm tüm ırklarda, etnik gruplarda ya da sosyal statüsü farklı gruplarda görülebileceği, ailenin gelir durumu, yaşam biçimi ve eğitim düzeyi ile otizm spektrum bozukluğu arasında bir bağ olmadığı vurgulanmaktadır. Cinsiyetle ilişkili olarak farklı görülme sıklığı bilgileri bulunmasına rağmen, ortak görüş, erkeklerde kızlardan daha fazla görüldüğüdür. Erken tanı ve doğru bir eğitim yöntemi ile yoğun olarak eğitim alan çocukların yaklaşık yüzde ellisinde otizmin belirtileri kontrol altına alınabilmekte, gelişim sağlanabilmekte, büyük ilerleme kaydedilmekte ve hatta bazı otizmli çocukların ergenlik yaşına geldiklerinde diğer arkadaşlarından farkı kalmayabilmektedir.

“Otizm Spektrum Bozukluğu”nun erken tanı, değerlendirme ve kesin tanı sürecinin kaliteli, hızlı ve yaygın şekilde sağlanması ile izleme ve destekleme programlarının oluşturulması amacıyla Bakanlığımız tarafından Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Tarama ve Takip Programı geliştirilmiştir. İlimizde ise aile hekimlerimize ve aile sağlığı çalışanlarımıza otizm ve programın uygulanmasıyla ilgili eğitimler verilmiş ve saha ziyaretleriyle de programın denetlenmesi sağlanmıştır.

2 Nisan, tüm dünyada otizm konusunda farkındalığı arttırmak ve otizm ile ilgili sorunlara çözüm bulmak amacıyla, 2008 yılında Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edilmiştir. Bu kapsamda Nisan ayı “Otizm Farkındalık Ayı” olarak belirlenmiş, bu ay çerçevesinde tüm dünyada otizmle ilgili araştırmaların teşvik edilmesi ve bilinirliğin artırılması, erken teşhis ve tedavinin yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Müdürlüğümüz Halk Sağlığı Hizmetleri Başkanlığı tarafından her yıl otizmle ilgili olarak farkındalık ve bilgilendirme etkinlikleri planlanmaktadır.