Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), içinde bulunduğumuz yüzyılda, obezitenin, yetersiz beslenme ve bulaşıcı hastalıklara benzer veya daha yüksek prevalansa sahip olduğunu söylemektedir. Bu nedenle, obeziteyi önlemek ve tedavi etmek için etkili önlemler alınmadığı takdirde, 2025 yılına kadar dünya nüfusunun yarısından fazlasının obez olması durumu söz konusudur.
Obezite, DSÖ tarafından “sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi” olarak tanımlanan insan ömrünü kısaltan ve ortaya çıkardığı yan etkilerle de yaşam kalitesinin bozulmasına yol açan bir hastalıktır. Obezitenin nedenleri arasında genetik, endokrin faktörler ve stres, diyet, sedanter yaşam, obezojenik çevre gibi çevresel faktörler yer almaktadır.
Obeziteyi tanılamada kullanılan birçok yöntem vardır. Bunlardan en yaygın olanı beden kütle indeksi (BKI) değerinin >30 kg/m2 olmasıdır. Diğer yöntem bel çevresinin ölçülmesidir, bel çevresinin kadınlarda >88 cm, erkeklerde >102 cm olması sağlıksız bir durum olarak değerlendirilir. Bir diğer yöntem de vücut yağ oranlarının hesaplanmasıdır. Erkeklerde bu oranın %25, kadınlarda ise %30’un üzerine çıkması durumu obezite olarak tanımlanır.
Bakanlığımızca yapılan Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (TBSA- 2010) sonuçlarına göre obezite sıklığı; 19 yaş ve üzerinde bireylerde %30,3 iken bu oran erkeklerde %20,5 ve kadınlarda %41 olarak bulunmuştur. Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisinin Avrupa Çocukluk Obezite Sürveyans Araştırması (WHO-COSI) 2013 ülkemiz verilerine göre 7-8 yaş çocuklarda; fazla kiloluluk %14,2, obezite %8,3 olarak bulunmuştur. Toplamda obez ve fazla kilolu çocukların oranı %22,5’tir (Kentsel: %24,2, Kırsal: %14,2). Ayrıca ülkemizde 5 yılda bir tekrarlanan 15-49 yaş grubu kadınların çalışma kapsamına alındığı Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) sonuçları incelendiğinde obezite prevalansı 2013 yılında %26,5 olarak bulunmuştur.
Obezitenin önlemesi ve tedavi edilmesi için, aşağıda yer alan topluma dönük doğru ve kanıta dayalı bilimsel uygulamalar çocukluktan itibaren başlatılmalıdır;
- Obezite konusunda eğitim
- Yeterli ve dengeli beslenme
- Fiziksel aktivite