Bugün Dünya KOAH Günü. KOAH’ı tanıma
ve önemini kavrama günü!
T.C. Sağlık Bakanlığı, Türk Toraks Derneği, dünyada
KOAH bilincini artırmak üzere kurulan GOLD(Global Initiative of
ObstructiveLungDisease) ve Dünya Sağlık Örgütü önderliğinde ortak GARD(Global AllianceAgainstChronicRespiratory
Diseases) Türkiye Projesi kapsamında 21 Kasım 2018 tarihinde Dünya KOAH Günü
etkinlikleri yapılarak toplumumuzda, sağlık çalışanlarında ve sağlık
yöneticilerinde KOAH farkındalığı ile bilincin artırılması hedeflenmektedir.
KOAH’lı hastalarımızın günlük yaşamlarında aktif
kalabilmelerinin mümkün olabileceğini vurgulamak, egzersizin ve hareketin
önemine değinmek amacıylasağlıklı nefes,
sağlıklı yaşam teması ilebu yılki sloganımız “Her Adımda Sağlıklı Nefese” olarak belirlenmiştir.
KOAH Nedir?
Kronik (müzmin) Obstrüktif (tıkayıcı) Akciğer
Hastalığının kısaltılmış ismi olan KOAH, zararlı toz, gaz ve parçacıkların
solunması sonucu hava yollarında ve akciğerlerde gelişen mikrobik olmayan
iltihabın neden olduğu, hava yollarının daralması ve tıkanması ile sonuçlanan
genellikle ilerleyici özellikte bir hastalıktır.
Bu hastalık ne sıklıkta görülür ?
KOAH, tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu
olmasına karşın, kamuoyu tarafından yeterince bilinmemektedir. Toplumumuzda 40
yaş üstü her 5 kişiden birinde KOAH vardır. Oysa 10 KOAH hastasının sadece biri
doktora başvurmuş ve doğru tanı alabilmiştir.
KOAH tehlikeli bir hastalık mıdır ?
Günümüzde tüm dünyada 3. ölüm nedeni haline gelen
KOAH, tüm ölümlerin de %5.5’inden
sorumludur. Türkiye’de solunum sistemi
hastalıkları en sık görülen 3. Ölüm nedenidir ve bu ölümlerin %61.5’i KOAH nedeniyledir. Toplumun KOAH
konusunda yeterli bilgiye sahip olmaması, hastalığın erken tanısını ve etkin
tedavisini güçleştirmektedir.
KOAH neden olur ?
Kimlerde Görülür ?
KOAH gelişimi için tüm dünyada en yaygın görülen risk faktörü sigara dumanıdır. Sigara içenler,
içmeyenlere göre, daha fazla solunumsal şikayetlere, daha fazla solunum
fonksiyon kaybına ve daha yüksek KOAH ölüm oranlarına sahiptirler. Diğer tip
tütün kullanımı (pipo, puro, nargile
vb.) ve çevresel tütün dumanı da KOAH gelişimine katkıda bulunmaktadır. KOAH
gelişiminde genetik risk faktörlerinin rolü henüz çok iyi aydınlatılamamış
olmasına rağmen, sağlıkta eşitsizlik,
özellikle biyomas (odun, tezek, kök benzeri yakıt) kullanımına ikincil iç ortam hava kirliliği
ve tozlu‐dumanlı işyerlerinde çalışmanın en önemli çevresel risk faktörleri
olduğu bilinmektedir.Son yıllarda önemi giderek vurgulanmaya başlayan fiziksel aktivitede azalma, hareketsizlik
de artık bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
KOAH’lı bir hastanın şikayetleri nelerdir ?
KOAH’da en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük ve balgam çıkarmadır. Sigara içen kişiler öksürük ve balgamı kanıksarlar ve bu nedenle
doktora başvurmazlar. Nefes darlığı nedeniyle fizik aktivitede azalma ortaya
çıkar. Eforda nefes darlığı çeken kişi, yol yürümek istemez, günlük işlerini
azaltır, markete gitmeye çekinir ve zamanla evden çıkmamayı tercih eder hale
gelir. Bu şekilde giderek artan fiziksel aktivite azalması, hastanın yaşam
kalitesini bozarak hastalığın ilerlemesine neden olur, sakatlık ve ölüme yol
açar.
KOAH tanısı nasıl konur ?
KOAH'ın tanısı, basit ve ağrısız bir test olan “nefes
ölçüm testi” ile kolayca konabilmektedir.
KOAH’ın erken tanısı, hastalığa bağlı sakatlık ve ölüm oranlarını
azaltacaktır. Bu nedenle, 40 yaş üstü, sigara içmiş ya da içmekte olan ve/veya
meslek icabı ya da çevresel ortam gereği tozlu ortamlarda bulunan kişilerde
müzmin seyirli öksürük, balgam ve nefes
darlığı yakınmalarından en az birinin bulunması halinde kişinin bir göğüs
hastalıkları hekimi tarafından görülüp ”nefes ölçüm testini” yaptırması
gerekir.
KOAH’ın tedavisi mümkün müdür ?
KOAH ilerleyici bir hastalık olmasına karşı
önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. KOAH’lı bir hastanın yapması gereken ilk iş
sigarayı bırakmak amacıyla hekime başvurmasıdır. Sigara bağımlılığı tedavi edilebilen bir
hastalıktır.
Bunun dışında, diğer zararlı toz ve dumandan uzak
durulması, grip ve zatürre aşılarının yapılması ve nefes yoluyla alınan ilaç
tedavisinin yanı sıra fiziksel aktivitenin önerilmesi ve uygulanmasının
sağlanması; hem hastalık gelişimi, hem hastalığın ilerlemesi ve kötü
sonuçlarının önlenmesinde önemli bir adımdır.
Yeterli bir fiziksel aktivite için ağır egzersizlere
gerek yoktur, haftanın çoğu günleri yapılan orta yoğunluktaki fiziksel aktivite
yeterlidir. Herkesin yapabileceği bir
aktivite olan yürüyüş, düzenli fiziksel aktivitenin sağladığı hemen tüm
yararları sağlayabilmektedir.
T.C. Sağlık
Bakanlığı ve Türk Toraks Derneği olarak, GARD Türkiye (Kronik Havayolu
Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı) çerçevesinde, tüm hekimleri, kamu
yetkililerini, Ulusal örgütleri ve
Ulusal ve yerel medyayı birlikte çalışmaya davet ediyoruz.
Katkılarınız ve desteğiniz için teşekkür ederiz.
Saygılarımızla
T.C Sağlık Bakanlığı
Türk Toraks Derneği KOAH
Çalışma Grubu
Türkiye GARD
HER ADIMDA
SAĞLIKLI NEFESE!
SAĞLIKLI
NEFES, SAĞLIKLI YAŞAM
Daha sağlıklı bir
yaşam, KOAH’la beraber sağlıklı nefesler için yürüyün. Hergün bir adım daha
fazla !...