Hipertansiyon, yüksek kan basıncı ile karakterize olan ve tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen kronik bir hastalıktır. İnme, kalp krizi, kalp yetmezliği ve böbrek hasarı gibi ciddi sağlık problemlerine yol açabilmesi nedeniyle hastalık ve ölümlerin başlıca risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, dünya çapında 1.3 milyar insan hipertansiyon ile yaşamaktadır ve her yıl 30-70 yaş arasındaki yaklaşık 11 milyon kişi hipertansiyon nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Ülkemizde de benzer bir seyir gözlenmekte olup 2023 yılında yapılan bir araştırmaya göre, 15 yaş ve üzerindeki nüfusta hipertansiyon sıklığı %18,3’tür ve bu oran yaşla birlikte artmaktadır. Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2023 yılı verilerine göre ise ülkemizdeki ölümlerin %3,2'si hipertansiyon nedeniyle gerçekleşmiştir.
Önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olmasına ve ölümcül sonuçlarına rağmen küresel düzeyde hipertansiyon farkındalığı, ne yazık ki istenilen düzeyde değildir. Öyle ki, dünya genelinde hipertansiyonu olan 30-79 yaş arası yetişkinlerin sadece %54'üne teşhis konulduğu, bunların %42'sinin hipertansiyon tedavisi gördüğü ve bunların ise %21'inin hipertansiyonunun kontrol altında olduğu bilinmektedir. Yapılan güncel çalışmalar; ülkemiz nüfusunun %16,7’sinin şu ana kadar kan basıncını hiç ölçtürmediğini; daha önce hipertansiyon tanısı almış olanların %21,8’inin ise hipertansiyon tedavisi almadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, tedavi alan her beş hastadan biri ilaçlarını düzenli kullanmamaktadır.
Buradan hareketle, Mayıs ayının 17’si “Dünya Hipertansiyon Günü” olarak kabul edilmiş olup her yıl, farklı temalarla hipertansiyon farkındalığının artırılmasına yönelik etkinlikler düzenlenmektedir.
Şu da bilinmelidir ki hipertansiyon tanısı, yapılan birkaç ölçüm sonucunda sistolik kan basıncının 140 mmHg'nın ve/veya diyastolik kan basıncının 90 mmHg'nın üzerinde olması durumunda konmalıdır, tek bir ölçümle yüksek değer elde edilmesi, tanı koymak için yeterli değildir. Bu konuya vurgu yapmak için 2025 yılının teması, “Kan Basıncını Ölçtür, Kontrol Altında Tut, Uzun Yaşa” olarak belirlenmiştir.
Kan basıncınızı kontrol altında tutmak için;
- Sağlıklı beslenin!
- Yeterli miktarda su için!
- Tuz tüketimini azaltın!
- Tütün, tütün ürünleri ve alkolden uzak durun!
- Düzenli fiziksel aktivite yapın!
- Aile hekiminize başvurun ve düzenli sağlık kontrollerinizi yaptırın!
- Tansiyonunuzu düzenli olarak ölçtürün!
- İlaçlarınızı doktor tavsiyesine uygun şekilde ve düzenli olarak kullanın!