GARD Türkiye kapsamında,
T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Türk Toraks Derneği ve
Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği işbirliği ile Dünya Astım
Günü (Mayıs ayının ilk Salı günü) etkinlikleri kapsamında, ülkemizde 2018
yılında da toplum ve sağlık çalışanları için eğitim ve farkındalık toplantıları
düzenlenmektedir. “Astımınızla Sağlıklı
Yaşayabilirsiniz” teması ile bu yıl 1 Mayısın 2018’in tatil
olması nedeniyle 2 Mayıs 2018 tarihinde ülkemizde de çeşitli etkinlikler
yapılmaktadır.
Astım nasıl bir hastalıktır ve belirtileri nelerdir?
Astım akciğer içi hava
yollarında daralmaya neden olan ve alevlenmeler (ataklar) ile seyreden müzmin
(kronik) bir akciğer hastalığıdır. Hava yollarındaki bu daralmanın nedeni
mikrobik olmayan bir tür iltihap nedeniyle hava yolu duvarının
şişmesidir. Hastalık tekrarlayan
nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi,
göğüste baskı hissi ve öksürük gibi belirtilerle kendini
gösterir.
Astım ne sıklıkta görülmektedir?
Dünyada yaklaşık 300
milyon kadar astımlı hasta olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde ise yaklaşık
her 12-13 erişkinden biri ve 7-8 çocuktan biri astım hastasıdır.
Astımın görülme sıklığı yıllar içinde giderek artmaktadır.
Astım tedavi edilebilir mi?
Astım tedavisinin amacı
hastalığın kontrol altına alınması ve sağlanan bu durumun idame ettirilmesidir.Dünyada olduğu gibi, ülkemizde de bu hastalığın tedavisi ile
ilgili gerekli her türlü ilaç ve malzeme bulunmaktadır.Uygun ilaç tedavisiyle
astımlılar iş ve okul dâhil günlük yaşamlarına, hastalık nedeni ile herhangi
bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler.Astım ilaçlarının büyük bir
kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha
az yan etki ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar.
Özel cihazlarla verilirler. Tedaviye başlanırken bu özel cihazların kullanım
şekli mutlaka hastalara gösterilmelidir.
Astımlı hastalar nasıl yaşamalılar?
Astımlı hastalar,
çevresel olarak yakınmalarını artıran faktörlere dikkat etmek koşulu ile günlük
yaşamda diledikleri birçok şeyi yapabilirler. Astımlı hastaların günlük
işlerini yapabilmesi seyahate gidebilmesi, hobileri ile uğraşması, kısaca
yaşamın içinde yer almaları hekimlerin en arzu ettiği noktadır.
Astımlı hastalar spor yapabilir mi?
Astım spor yapılmasına
engel değildir. Astımlı hastalar doktorlarıyla paylaşarak ve çevresel tetikleyicilere
dikkat ederek yürüyebilirler, hafif koşu yapabilirler,
yüzebilirler. Birçok astımlı hasta performans sporlarını
yapabilir.
Astımlı hastaların spor yapmasının astıma faydası var mı?
Astımda özellikle
çocukluk yaş grubunda fiziksel aktivitenin artırılmasının, mümkünse düzenli
sporun hastalığın seyrine olumlu katkıları olduğu gösterilmiştir. Bu sayede
günlük kullanılan ilaç dozları, randevusuz hekim başvuruları ve astım nedeniyle
hastaneye yatışlar, acile başvuruların azaltılabildiği saptanmıştır.
Astımlı hastaların beslenmesinde nelere dikkat etmesi gerekir?
Astımlı hastaların doktor
tanılı besin alerjileri olmadıkça özel bir diyet yapmalarına gerek yoktur.
Sağlıklı beslenmenin temel ilkeleri astımlı hastalar için de geçerlidir. Obezitesi
olan astımlı hastalarda doktor ve diyetisyen gözetiminde kilo vermeleri
hastalıkların seyrini olumlu etkileyecektir. Ülkemizde astımlı hastaların
%10’undan fazlasının halen sigara içmekte olduğu ve %30-40’nın obez olduğu
bildirilmiştir. Yapılan araştırmalarda sigarayı bırakmanın ve obez hastaların
kilo vermesinin, astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir
Astımı kontrol altında tutmak için astımlı hastalar ne yapmalıdır?
Astım kontrolünü
güçleştiren etkenler arasında ilaçların doğru teknikle ve düzenli
kullanılmamasının yanı sıra, sigara dumanı, alerjenler ve kimyasallar gibi
tetikleyicilere maruz kalmak ve obezite sayılabilir. Yapılan araştırmalarda hastaların ilaçlarını doktorunun önerdiği
şekilde kullanmasının, sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin,
sağlıklı ve dengeli beslenmenin, düzenli egzersiz yapmanın, solunan ortam
havasını temiz tutmanın astımın kontrolünü kolaylaştırdığı gösterilmiştir.